Dramaty i wiersze, eBooks txt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ernest BryllDramaty i wierszeTower Press 2000Copyright by Tower Press, Gda�sk 2000NA SZKLE MALOWANEOSOBYPROWADZ�CADZIEWCZYNA IDZIEWCZYNA IIOPOWIADACZDOPOWIADACZ�ANDARM BOJ�CY�ANDARM GOR�CY�ANDARM POWA�NY�ANDARM UWA�NYSW�J-JANOSIKZB�JNIK PRZEMY�LNYZB�JNIK DOMY�LNYZB�JNIK �AMAGAZB�JNIK CIUPAGAANIO�DIABE��MIER�AKT IPo rozwarciu kurtyny widzimy wype�niaj�cy ca�� scen� wielki obraz, jakby malowany postaremu na szkle. Jest to scena ze zb�jnikami. Ubrani w smo�owane koszule, koronowanizawadiackimi k�obukami id� � prawie ta�cz�c � wok� Swojego. Sw�j obejmuje Dziewczyn�.Przed t� ca�� grup� wal� dwaj muzykanci: Opowiadacz i Dopowiadacz. A za drobi�cymi wmarszu � las, g�ry. Tu� pod nogami � ma�e wsie, zameczki i zamykaj�cy ten obraz u do�ukorow�d ta�cz�cych rz�dem, po madziarsku � dziewcz�t. Z boku obrazu unosi si� po jednejstronie zb�jnicki Anio� i zb�jnicki Diabe�. Anio��jak trzeba�z palm�. Diabe� z szubieniczk� iszczypcami w �apach. Muzyka gra. Dziewcz�ta szeregiem wychodz� a� na proscenium...5PROWADZ�CAHej, horooo...G�ry, chmury i doliny po�oniny,Opowiedzcie o zb�jniku, o jedynym...DZIEWCZYNA IG�ogi, grogi i roz�ogi, i tarniny,Jak to chadza� ciemn� nock� do dziewczyny...DZIEWCZYNA IIJak dziewczyna swe okienko otwiera�a,Jak Swojego ciemn� nock� ugaszcza�a...PROWADZ�CAJad�, goni� ju� �andarmy nock� czarn�,B�dziesz spawa�, m�j zb�jniczku, bardzo twardo,B�dziesz spawa� na kamieniu, na przelitym,Po katowniach, po wi�zieniach b�dziesz bitym...(Z obrazka wyskakuje Opowiadacz)OPOWIADACZOj, nie b�dzie, �andarmowie najmilejsi,Bo on w ca�ych Bo�ych g�rach najmocniejszy.Hej, powstan� silne ch�opy jak nied�wiedzie,Lepiej o tym, �andarmowie, wam nie wiedzie�.DOPOWIADACZJak ci wyjrzy, jak uchyli kapelusza,Uciekaj� �andarmowie do ratusza.OPOWIADACZJak ci wci�gnie swoje spodnie cyfrowane...DZIEWCZYNYZamykaj� �andarmowie pi�t� bram�.DOPOWIADACZJak zawinie swe onucki jedwabiste...6DZIEWCZYNYZawieraj� �andarmowie drzwi parzyste.PROWADZ�CAJak ci wzuwa� swoje bystre kierpce � horoo!...DZIEWCZYNYUmiera�o u �andarm�w serce � horo!PROWADZ�CAJak ci skrzesa� na krzesiwie ogie� � hej, om,Pow�azili wszyscy pod pod�og� � hej, �om!DZIEWCZYNA IID�ugo by tam pod pod�og� posiedzieli...OPOWIADACZ I DOPOWIADACZAle jemu by�o pilno do po�cieli.PROWADZ�CAJak dziewczyna kierpce bystre zezuwa�a...�ANDARM (wychylaj�c si� z okien malowanej baszty)To w �andarmach zn�w ochota powraca�a.PROWADZ�CAJak dziewczyna odwija�a mu onuce...�ANDARM GOR�CYTo �andarm�w ju� nie trzeba by�o cuci�.OPOWIADACZJak dziewczyna mu g�aska�a...DOPOWIADACZ...parzenic� � horo!7DZIEWCZYNYTo w �andarmach powraca�o ciep�e �ycie � horo!�ANDARMYHej, koledzy, czy si� b�dziem d�ugo prosi�,Czy zabijem my kogosik...�ANDARM BOJ�CY...Czy nas ktosik?...�ANDARM GOR�CYCzy my b�dziem tu do rana g�ow� kiwa�,A on b�dzie tam dziewczyny obmacywa�?�ANDARM POWA�NYPrzy kim w�adza, kolegowie, cysarzowa?ANDARM BOJ�CYPewno przy nas, ale lepiej g�ow� chowa�... horo!Zanim cysarz w kancelarii pismo sklei,My b�dziemy na cmentarzu le�eli.Zanim cysarz wielk� piecz�� przy�o�y,Po nas b�d� robakowie przechodzi�.�ANDARM GOR�CYNie b�d��e mi tak, kolego, boj�cy,Bo ci� mog� tym giwerem przetr�ci�.�ANDARM POWA�NYNa to my szli na cysarskie jedzenie,�eby cysarz mia� spokojne rz�dzenie!�ANDARM GOR�CY�eby wszystko, co �y�o w swobodzie,Do cysarza si� modli�o co dzie�.�eby trawka, co spokojnie ros�a,Co tam piszczy w trawie, nam donios�a.�eby rzeczka, co szumia�a byle jak,Prosto w ucho nam szepta�a, co i jak.�eby g�ra, co si� pasie na b�oniach,Nasz� r�k� by�a co dzie� strzy�ona.8�eby ogie�, co buszuje w p�omieniu,Siedzia� sobie spokojniutko w wi�zieniu...Scena pustoszeje. Widzimy tylko nieruchome ci�gle postacie Swojego i zb�jnickiej kompanii.Opowiadacz i Dopowiadacz, nie zd��ywszy si� ukry�, tul� si� teraz w k�cie, patrz�c nap�dz�c�, przytupuj�c�, b�yskaj�c� giwerami i szablami, podkr�caj�c� w�sa �andarmsk�maszyn�.�ANDARMY (wal� �piewaj�c na nut� marszow�)Hej, ro�nij, trawko, ro�nij,Co trzeba, nam donosij!Buszuj, strumyczku modry,I przyno� nam raporty!Pa� si�, g�rko, na b�oniach,Bo b�dziesz ostrzy�ona.Ciesz si�, jasny p�omieniu,Zamkniemy ci� w wi�zieniu.�ANDARM POWA�NYR�wniej, r�wniej!�ANDARM UWA�NYSztywniej, sztywniej...�ANDARM BOJ�CYCiszej, ciszej...�ANDARM GOR�CY�ywiej, krwawiej...�ANDARMYU naszego cysarzaNajciemniejsze wi�zienia.Hej, siedz� zb�je w lochach,Hej, siedz� zb�je w lochach,Czekaj�cy zbawienia.U naszego cysarza�onka jak szubieniczkaI c�reczki g�adziutkie,I c�reczki g�adziutkieNiby p�telka stryczka...U naszego cysarzaMalowani katowie.9Hej, cho�by� si� zapiera�,Hej, cho�by� si� zapiera�,I tak im wszystko powiesz.Opowiadacz i Dopowiadacz padaj� na kolana. �andarmy przystaj� drobi�c w miejscunogami z wielkiej cesarskiej ochoty. �andarm Powa�ny staje nad kl�cz�cymi w pokorzegrajkami.�ANDARM POWA�NYNo...�ANDARM BOJ�CYC�...�ANDARM GOR�CYJak?�ANDARM UWA�NYSk�d?OPOWIADACZPanowie... Nie bijcie...DOPOWIADACZ...My orkiestra!�ANDARM UWA�NYOj, ci�gnij smykiem, ci�gnij,I wszystko nam opowiedz.Czy chodzili t� dro�ynk�...�ANDARM GOR�CYCzy ci�gn�li t� kotlink�...�ANDARM BOJ�CYZb�jowie?OPOWIADACZ I DOPOWIADACZHej...10�ANDARM POWA�NYTy, dudo, w miech podmuchajI cysarza pos�uchaj.�ANDARM UWA�NYPowiedz, gdzie ta dziewczyna...�ANDARM GOR�CYPowiedz, gdzie ta jedynaNocuje.�ANDARM UWA�NYGdzie jego najmilejsza...�ANDARM BOJ�CYZe wszystkich najs�odciejsza...�ANDARM POWA�NYPrzyjmuje.OPOWIADACZGdzie� ona nocuje, serde�ko najlepsze?DOPOWIADACZTam ona nocuje, gdzie s�odkie powietrze.Gdzie siano si� sieni, gdzie wiatry wiatruj�Gdzie r�ce zm�czone zm�czenia nie czuj�...OPOWIADACZTam ona nocuje, gdzie ci�kie nie ci�y,Gdzie chmury jak lisy po g�rach lisuj�,Gdzie ksi�yc si� ksi�y w srebrzystej uprz�y,Wysoko, daleko, gdzie zorze zorzuj�...DOPOWIADACZOn do niej przyje�d�a w trzy konie karusie,A ona go wita i udziwia mu si�.On ca�� noc stoi, koniki tam poi,A zorz� zawraca pod chmury do swoich.11OPOWIADACZPod chmury chmurzaste, bukowe listeczkiZawraca, powraca od swej frairecki...Ona stoi w oknie, za�amuje d�onie,A on bystro jedzie napoiwszy konie.DOPOWIADACZOna w oknie stoi rozg�o�nie p�acz�cy,On napoi� konie i nie my�li wi�cej.OPOWIADACZOna jeszcze nock� z �alem przypomina,A jego ju� cieszy zb�jecka buczyna.DOPOWIADACZBuczyno, buczyno, zb�jnickie kochanie!Tam jest nasze spanie, nasze umieranieCho�by�my po nocy w doliny je�dzili,Dziewczyny witali, koniki poili...OPOWIADACZTy� jest ojcem, matk�, kochank�, rodzin�,Ty� jest nasz� �mierci�, zb�jnicka buczyno...OPOWIADACZ I DOPOWIADACZHej...�ANDARM UWA�NYNo...OPOWIADACZHej...DOPOWIADACZTak jakby...�ANDARM UWA�NYNo to jak, muzyka? Gadamy czy nie gadamy?12OPOWIADACZA o czym tu gada�...DOPOWIADACZWszystko po staremu...�ANDARM UWA�NYNo to o tym starym. Kamraty, bra� ich...Ale powolu�ku.�ANDARMYPowolu�ku, pomalu�ku za po�lednie �ebro,Szubieniczka si� ko�ysze, leje deszcz jak z cebra.Szubieniczka si� ko�ysze, nikt was nie zratuje,Kruk nad ranem przylatuje, oczka wam wyk�ujePowoli ponad pracuj�cymi �andarmami unosz� si� w g�r� przywi�zani za po�lednie ziobraOpowiadacz i DopowiadaczDOPOWIADACZDajcie fajk� mi, �andarmy, zanim legn� w grobie,Co mam wisie� po pr�nicy, to zakurz� sobie.OPOWIADACZDajcie za�y� mi tabaki � ale dobr� szczypt�,Zanim kruki mnie odziobi�, jeszcze koz�a fikn�.Hej, z naszej szubieniczkiDoko�a dobrze wida�,Ej, idzie na was, moje �andarmy,Niejedna ci�ka bida.�ANDARM BOJ�CYSk�d?DOPOWIADACZZagramy wam, �andarmy,A wy nam zap�acicie,G��we�ki po�o�ycie,Nie ostaniecie z �yciem.13�ANDARM GOR�CYAle...OPOWIADACZ I DOPOWIADACZ (zaczynaj� muzykowanie. Honornie, wisz�c i poc�c si��miertelnym potem, graj� tak, jakby byli na godach)M�j zb�jniczku, gdzie twa matka,Co ci� kocha do ostatka...Gdzie twe g�ry, gdzie twe lasy,Gdzie twe starodawne czasy...�ANDARMYGdzie?�ANDARM GOR�CYM�j zb�jniczku, gdzie twa si�a,Co ci dutki przynosi�a...Gdzie twe z�oto, gdzie twe srebro,Coby twego �ycia strzeg�o...OPOWIADACZ I DOPOWIADACZGdzie?OPOWIADACZGdzie dziewczyna si� zadzia�a...DOPOWIADACZCo nas wiernie mi�owa�a...OPOWIADACZKiedy jestem w z�ej potrzebie,Czemu teraz nie ma ciebie?DOPOWIADACZNie.OPOWIADACZProsi� zb�jnik swej dziewczyny:Sprzedaj chusty i pierzyny,Wszystko z domu posprzedawaj,A z niewoli mnie dostawaj.14�ANDARM POWA�NY (udaj�c dziewczyn�)Nie.DOPOWIADACZProsi� zb�jnik swego ojca:Dob�d�, ojcze, mnie z ogrojca.Wyjmij te talary z�ote,Bo si� tutaj krwawo poc�.�ANDARM GOR�CY (udaj�c ojca)Nie.OPOWIADACZProsi� zb�jnik swoj� siostr�:Boli mnie �elazo ostre.Sprzedaj swoje pier�cienice,Ul�yj mnie w tej szubienicy.�ANDARM BOJ�CY (te� rozochocony, udaj�c siostr�)Nie.OPOWIADACZ I DOPOWIADACZPisa� zb�jnik krwawe listy,Odpowiedzi z �wiata przysz�y.�ANDARMYNie.OPOWIADACZ I DOPOWIADACZPisa� zb�jnik do cysarza...�ANDARM POWA�NYCysarz mu przez sekretarza...�ANDARMYNie.OPOWIADACZ I DOPOWIADACZA� napisa� list do niego,Do hetmana zb�jeckiego.15�ANDARM BOJ�CYOj...Na obrazie b�ysn�o i widzimy, �e o�y� hetman zb�jecki, ch�opak, co chcia� �wiat por�wna�.Sw�j, Janosik ze zb�jnikami.ZB�JNICYHetman pismo podpisuje,Z szubienicy go ratuje.SW�J (grzmi�cym g�osem)Gdzie, �andarmy, rozum macie,�e ch�opaka mi wieszacie!OPOWIADACZ I DOPOWIADACZGdzie?Kompania Swojego te� o�y�a i idzie teraz ta�cz�c na cofaj�cych si� �andarm�w.ZB�JNICYTrzeba rozum wam ratowa�,Dobrze sk�r� wygarbowa�.�ANDARM BOJ�CYNie...ZB�JNICYPrzyjdzie do...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]