Domek dla lalek, eBooks txt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
James CrossDOMEK DLA LALEK� Dwie�cie pi��dziesi�t dolar�w na tw�j wszawy fundusz absolwent�w � m�wi� Jim Eliot,potrz�saj�c anulowanym czekiem. � Do diab�a, jak my�lisz, co za to zrobi� � nazw� twoimimieniem jaki� budynek? Przywiesz� tablic� pami�tkow� dla Julii Wardell Eliot?�ona spojrza�a na niego zimno.� Tylko dlatego, �e ty chodzi�e� do szko�y, kt�ra dostaje pieni�dze od legis�atury stanowej, awszyscy profesorowie s� na pa�stwowej pensji�� W porz�dku, przesta� � tylko nast�pnym razem postaraj si� najpierw zbilansowa�ksi��eczk� czekow�; masz szcz�cie, �e czek nie zosta� zrealizowany. Do licha, jak my�lisz, ile mymamy na koncie?� Sk�d mam wiedzie�? Ty jeste� najm�drzejszy, to si� tym zajmuj.� Jakie� dwadzie�cia pi�� dolar�w, plus moja jutrzejsza wyp�ata � dok�adnie 461 dolar�w 29cent�w, po potr�ceniach. A w przysz�ym tygodniu trzeba zap�aci� za hipotek�, gaz i pr�d, ibenzyn�, do tego lekarz i dentysta, op�aty samochodowe i rachunki za twoje ubrania.� Niby ja szastam pieni�dzmi! A tw�j kaszmirowy garnitur za 250 dolar�w, kt�ry musia�e�mie� w zesz�ym miesi�cu? I nowe kije do golfa, i lunche na kart� kredytow� � czemu nie mo�eszkorzysta� z funduszu reprezentacyjnego jak wszyscy inni?� W porz�dku � westchn�� Eliot � daj mi tylko ten cholerny rachunek. Je�li s� jeszcze jakie�czeki bez pokrycia, chc� o tym wiedzie�.� Zr�b, co trzeba, kochanie � powiedzia�a Julia. � Id� do ��ka. Nie bud� mnie, gdyprzyjdziesz.Odwr�ci�a si� do drzwi, jedwabna tafta jej czerwonej podomki zaszele�ci�a niczym r�j cykad �99 dolar�w 75 cent�w, pomy�la� z w�ciek�o�ci� Eliot, Saks Fifth Avenue. Ale z�o�� opuszcza�a gopowoli, gdy my�la� o rachunkach, swoich i Julii, o dzieciach, o ameryka�skim stylu �ycia.Hipoteka, country club, szko�y, lekcje � na mi�o�� bosk�, ta�ca, p�ywania, golfa, tenisa, baletu ipuzonu; doktor Smedley, ortodonta, dwadzie�cia pi�� zielonych za ka�dym razem, gdy przykr�ca�rubk� na aparacie Pameli; Michael w szkole prywatnej i jego bluzy sportowe J. Press, �redniocztery na rok; rachunki sklepowe Julii i doktor Himmelfarb � trzydzie�ci dolar�w za godzin�, boJulia jest znudzona i przestraszona, a nied�ugo on sam b�dzie si� kwalifikowa� na kozetk� udobrego doktora; i, przyzna� sam przed sob�, jego ubrania, jego rachunki z baru i klub�wgolfowych, i drogie kobiety, kt�re bra� od czasu do czasu, kiedy dzwoni� do Julii i m�wi�, �e musizosta� w mie�cie. I, przede wszystkim, pomy�la�, przede wszystkim ja sam, bo pozwalam namwszystkim �y� w ten spos�b, cho� zarabiam 15 tysi�cy rocznie. Ale co mam zrobi�? Za dwa, trzylata zwolni si� fotel wiceprezesa, kiedy stary Cader przejdzie na emerytur� i musz� �y� tak, jakbymju� na nim siedzia�, bo je�li nie b�d� tak �y�, nawet nie wezm� mnie pod uwag� � �nie jestmateria�em na szefa� � i sko�cz� jak Charlie Wainwright � dobry stary Charlie � g��wnykasjer, z ma�ym z�otym zegarkiem i jeszcze mniejsz� emerytur�.Nadci�ga�a burza, zerwa� si� wiatr i Eliot czu�, jak zbyt wielki dom, obci��ony dwomahipotekami, trzeszczy na wietrze i wo�a o pieni�dze, o wi�cej pieni�dzy, nie tylko z po�yczkikonsumpcyjnej, kt�r� sp�aca� w lichwiarskich ratach, ale wielkich pieni�dzy, grubej forsy,ci�kiego szmalu.Usiad� ze zm�czeniem za biurkiem i zacz�� rachowa�. Nawet z hipotetyczn� premi� na Bo�eNarodzenie b�dzie pod kresk�. Przez jaki� czas mo�e �onglowa� rachunkami, zapomnie� odoktorze1 denty�cie, zwodzi� wierzycieli, ale pr�dzej czy p�niej wszyscy zrobi� si� paskudni (podczasgdy przez ca�y czas nap�ywa� b�d� nowe rachunki) i wejd� mu na pensj�, i to b�dzie koniec jegokariery w banku. Wybi�a druga, nim poczo�ga� si� do ��ka.Nast�pnego dnia by�a sobota i wsta� wcze�nie, na wp� przytomny ze zm�czenia, gdy resztadomu jeszcze spa�a. Zostawi� list do Julii, �e wr�ci po po�udniu, i pojecha� na p�noc, w kierunkuswojej ostatniej nadziei.Nik�a to by�a nadzieja. John Wardell, wuj Julii, nigdy go nie lubi� i nigdy nie skrywa� swoichuczu�. Zawsze dawa� mu do zrozumienia, �e uwa�a go za prowincjonalnego dorobkiewicza, kt�rymia� czelno�� w�eni� si� w �wietn� star� rodzin� z Nowej Anglii. Z katedr� na Harvardzie ireputacj� �wiatowego autorytetu w dziedzinie cywilizacji klasycznej sprawia�, �e Eliot czu� si� jakjaki� ubrany w spodnie brodaty Got, kt�ry przypadkiem trafi� do rzymskiego senatu. Ale wuj Johnby� ju� na emeryturze, mieszka� wygodnie na starej farmie na p�nocy stanu, co lato wyje�d�a� doGrecji i W�och, zimowa� w Indiach Zachodnich. Powinien mie� kup� forsy, kt�r� zostawi Julii,swojej jedynej krewnej, i Jim Eliot chcia� dosta� troch� ju� teraz, kiedy potrzebowali pieni�dzy, niep�niej, gdy spadek b�dzie po prostu dodatkowym dochodem.Wielki czarny pies zacz�� ujada� dziko, pr꿹c smycz z ogniwek. Eliotowi skojarzy� si� zrzymskim psem z malowid�a �ciennego w Pompei. Cave canem, pomy�la�, cofaj�c si� nerwowo,ostro�nie, uspokajaj�co wyci�gaj�c r�k� i czekaj�c, by kto� odwo�a� besti�. Po paru minutachdrzwi si� otworzy�y i w progu stan�� John Wardell, ubrany w sztruksy i czerwon� flanelow�koszul�.� Le�e�, Brennus. Spokojnie, ma�y.Pies przywarowa� oboj�tnie. Eliot wymin�� go nerwowym krokiem, z wyci�gni�t� r�k�.� I co, Jim � powiedzia� John Wardell, witaj�c si� z nim niedba�ym u�ciskiem d�oni � niewiduj� ci� zbyt cz�sto, z pewno�ci� wi�c masz jaki� k�opot. Wejd�, napijemy si�.Doj�cie do sedna zaj�o sporo czasu � trzy drinki, gwoli �cis�o�ci � ale w ko�cu Eliotopowiedzia� wszystko staremu, kt�ry go nienawidzi�.� Nie dla mnie, dla Julii i dzieci. Je�li kto� mi nie pomo�e, b�dzie po nas.� Oczywi�cie, oczywi�cie, Jim � odpar� wuj. � Wiem, �e nie my�lisz o sobie. Ale na jednowychodzi � doda� ze z�o�liwym u�miechem. � Nie widz� wyj�cia z sytuacji, chyba �e zacznieszdefraudo�wa� pieni�dze z banku.Eliot nerwowo poderwa� g�ow�, jakby stary odczyta� jego my�li. Potem zmusi� si� do u�miechu.� My�la�em, �e mo�e wesprzesz nas na jaki� czas� wuju Johnie � rzek� ponuro i szczerze.John Wardell wybuchn�� �miechem.� My�lisz, �e mam pieni�dze, Jim? My�lisz, �e Julia ma widoki na spadek? Czekasz na buty ponieboszczyku? Dobry Bo�e, mam tylko emerytur�, i to niewielk�, i rent�, kt�r� wykupi�em przedlaty. Wszystko kosztuje. Wystarcza mi na �ycie, na nic wi�cej.Eliot popatrzy� na niego bezradnie i wyci�gn�� szklaneczk� po dolewk�, nie�wiadomklinicznego, oderwanego rozbawienia starca.� Do diab�a z tym � powiedzia� g�o�no � gdybym mia� troch� forsy, odbi�bym si� od dna.M�g�bym zaryzykowa�. Tendencja zwy�kowa. M�g�bym by� bogaty.� Ale masz mniej ni� nic, Jim � rzek� stary �jeste� winien wi�cej, ni� posiadasz. Nawetgdyby� zna� przysz�o��, nie zebra�by� do�� got�wki, by gra by�a warta �wieczki.� Gdybym zna� przysz�o�� � powiedzia� Eliot � jako� zdoby�bym pieni�dze.� Tylko tego chcesz, Jim? To naprawd� proste. Wystarczy zasi�gn�� rady wyroczni � albosybilli, jak zwali j� Rzymianie. Zadasz pytanie, a b�g udzieli ci odpowiedzi ustami swojejkap�anki. Ka�dy dom powinien mie� swoj� wyroczni�.Przez chwil� Eliot my�la�, �e stary sta� si� bardziej wyrozumia�y. Patrz�c ma ciemnoczerwoneusta pod jastrz�bim nosem i bia�� aureol� w�os�w zrozumia�, �e ogie� niech�ci zosta� podsycony.� Chcia�by� mie� w�asn� wyroczni�, Jim?� Je�li nie zamierzasz mi pom�c, przesta� si� ze mn� droczy�.� Petroniusz pisze o wyroczni w butelce w Kurne. Wystarczy�o karmi� j� regularnie, a �y�awiecznie. Chcia�by� u�y� czego� takiego?� Id� � mrukn�� Eliot, chwiejnie podnosz�c si� na nogi.� Wcale nie �artuj�, Jim. Od osiemnastu lat jestem ci winien prezent �lubny i my�l�, �e dzi� godostaniesz. Usi�d�.John Wardell wyszed� z pokoju i wr�ci� po dw�ch minutach z niewielkim domkiem dla lalek.Postawi� go ostro�nie na stole. Eliot z ciekawo�ci� przyjrza� si� domkowi. Nie by� standardow�wersj� wiktoria�skiego dworku, tylko dziwn� reminiscencj� czego�, co widzia� dziesi�� lat temu,w czasie podr�y po Europie, w Pompejach.Starzec popatrzy� na niego bacznie.� Poznajesz? Dom Vettii w Pompejach. W idealnej skali. Popatrz na atrium i basen, na pokojepo obu stronach. Tam go kupi�em.Eliot pochyli� g�ow�, �eby spojrze� przez bram� na atrium i basen. Niewiele zobaczy�, aleprzypomnia� sobie, �e wi�kszo�� domk�w dla lalek ma dach na zawiasach i mo�na go podnosi�, byz g�ry obejrze� wn�trze. Obmacywa� przez chwil� bok modelu, szukaj�c haczyka. Nagle wyda�omu si�, �e z wewn�trz dobiega ciche szuranie. Gwa�townie odsun�� r�k�, potr�caj�c domek iniemal zrzucaj�c go ze sto�u.� Zostaw j� w spokoju � powiedzia� John Wardell ostro. � Nie patrz na Wyroczni�, ona tegonie lubi. Nigdy tego nie r�b, pod �adnym pozorem.� Chcesz powiedzie�, �e w �rodku co� jest?� Nie musz�, s�ysza�e� j�. Ale nie otwieraj, nigdy.� A jak to dzia�a? � zapyta� Eliot, chc�c udobrucha� starego� Widzisz ten pusty basen za atrium? Napisz pytanie na skrawku papieru, z�� kartk� i w�� dobasenu. Przynie� male�k� miseczk�, nape�nij j� mlekiem os�odzonym miodem i wsu� przez bram�.Potem odejd� i nast�pnego dnia rano wyjmij karteczk� z basenu. B�dzie na niej wypisanaodpowied�.� Nie mo�na tego przyspieszy�?� Czasami mo�na, ale nie radz� pr�bowa�. To powoduje zb�dne zamieszanie.� Mo�esz mi pokaza�, jak to si� robi?John Wardell wzruszy� ramionami. Wyszed� do kuchni i wr�ci� z suchym listkiem laurowym.Podpali� go i pok�j wype�ni� si� aromatycznym dymem. Wsun�� listek do domku i patrzy�, jakwonne opary rozchodz� si� po wn�trzu.� Co chcesz wiedzie�? Cokolwiek. Napisz szybko.Eliot oddar� kawa�ek kartki i na jednej stronie napisa�: �Kto wygra World Series?� Z�o�y��wistek i wsun�� go do pustego basenu.� W porz�dku � powiedzia� John Wardell � teraz musimy wyj��. Zabierz butelk�.Kiedy wr�cili po p� godzinie, zapach li�cia laurowego ju� si� ulotni�. Wardell pochyli� si� iwyj...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]