Druga wojna swiatowa i jej nastepstwa, eBooks txt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
II WOJNA �WIATOWAI JEJ NAST�PSTWAPraca zbiorowa pod redakcj�Antoniego Czubi�skiegoWielkopolska Agencja WydawniczaPozna� 1996Praca dotowana przez Ministerstwo Edukacji NarodowejPrzygotowanie publikacji finansowo wsparli:Urz�d Wojew�dzki w PoznaniuUrz�d Miejski w PoznaniuMi�dzynarodowe Targi Pozna�skieCopyright by Wielkopolska Agencja Wydawnicza, Pozna� 1996ISBN 83-85524-24-XWydawca: Wielkopolska Agencja WydawniczaOpracowanie techniczne i sk�ad: Danuta ^Pija�skaDruk: Zak�ady Graficzne Politechniki Pozna�skiejSPIS TRE�CIWST�P ................................... .......................................... 3Cz�� I - PROBLEM WOJNY I POKOJUW�ADYS�AW MARKIEWICZ (Warszawa)�r�d�a wojny jako zjawiska spo�eczno-historyczne (analiza socjologiczna) . .. .. . . 7ANTONI CZUBI�SKI (Pozna�)Wojny w dziejach �wiata XIX i XX wieku ......................................... 19KAROL FIEDOR (Wroc�aw)Ruch pacyFIstyczny przeciwko II wojnie �wiatowej ..... ............... ............. 41STANIS�AW SIERPOWSKI (Pozna�)Geneza i mi�dzynarodowe znaczenie II wojny �wiatowej .. .. .. . . . .. .. .. .. . .. .. .. .. .. 63STANIS�AW �ERKO (Pozna�)Sonda�e pokojowe w okresie II wojny �wiatowej. Mo�liwo�ci i w�tpliwo�ci metodolo-giCzne ............................................................................ 79Cz�� II - BEZPO�REDNIE SKUTKI II WOJNY �WIATOWEJARTUR KIJAS (Pozna�)Deportacje ludno�ci cywilnej w czasie II wojny �wiatowej ....................... . 97TADEUSZ KOT�OWSKI (Pozna�)Wp�yw II wojny �wiatowej na rozw�j nauki i techniki . .. ....... ............. ...... 109BERND MARTIN (Freiburg)Kapitulacja niemiecka: pr�ba bilansu II wojny �wiatowej .... . .. ................. .. 119JIN MATSUKA (Tokio)Bilans japo�skiej gospodarki w II wojnie �wiatowej (1937-1945) ................... 149LONGIN PASTUSIAK (Warszawa)Skutki II wojny �wiatowej dla Stan�w Zjednoczonych.:".,.,.,.,....,....,.".., 14CZES�AW MADAJCZYK (Warszawa)Jak potraktowa� mocarstwa Osi po zwyci�stwie? .................................. 1b7MICHAI� N. NARINSKIJ (Moskwa)ZSRR a problemy granic i stref wp�yw�w w Europie (1939-1947) .................. 179TOMASZ SCHRAMM (Pozna�)Europa w �wiecie po II wojnie �wiatowej ... .. .. ....... .. .. .. . .. .. .... .. . .. .. .. .. .. 197Cz�� III - PROBLEMY POLSKIE W II WOJNIE �WIATOWEJM.J. MIAGKOW (Moskwa)Spotkanie W. Mo�otowa z genera�em W�. Sikorskim w Londynie w czerwcu 1942 r.(z dokument�w Archiwum prezydenta Federacji Rosyjskiej) ....................... 205BRONIS�AW PASIERB (Wroc�aw)Polskie prace przygotowawcze do Traktatu Pokojowego z Niemcami (1939-1948) .. 215MIECZYS�AW WIELICZKO (Lublin)Migracje Polak�w w II wojnie �wiatowej. Podobie�stwa, specyt'ika, nast�pstwa .... 237TOMASZ NODZY�SKI (Zielona G�ra)Dzia�alno�� programowa i propagandowa Polskiego Zwi�zku Zachodniego w latach1944-1950 ... 255Cz�� IV - WP�YW II WOJNY �WIATOWEJ NA PRZEMIANY POLITYCZNEW POWOJENNYM �WIECIEWIES�AW OLSZEWSKI (Pozna�)Japo�ska okupacja a rozw�j ruch�w niepodleg�o�ciowych w Azji P�d: Wsch. . .... .. 263WITOLD MAZURCZAK (Pozna�)Wojna a kolonializm. Brytyjskie imperium kolonialne w czasie II wojny �wiatowej . 281KURT JIRGENSEN (Kilonia)Brytyjska polityka okupacyjna i reedukacyjna w Niemczech po 8 maja 1945 r. ..... 293MAREK MIKO�AJCZYK (Pozna�)Europa w koncepcjach genera�a de Gaulle'a 311WOJCIECH KRZY�ANIAK (Pozna�)Niemcy w Europie powojennej w teorii i praktyce politycznej Konrada Adenauera . 323MICHA� ADAMCZYK (Pozna�)Europa powojenna w koncepcjach Winstona Churchilla 333CEZARIUSZ SKUZA (Toru�)Problem restytucji d�br po II wojnie �wiatowej w g��wnych dokumentach mi�dzynarodowych 337Cz�� V - KSZTA�TOWANIE NOWEGO �ADU POLITYCZNEGO W �WIECIEJADWIGA KIWERSKA (Pozna�)Nowa rola USA na arenie mi�dzynarodowej po II wojnie �wiatowej 351ANDRZEJ SKRZYPEK (Olsztyn)Stalinowskie zamys�y kreowania monolitycznej strefy gospodarczej w Europie �rodkowo-Wschodniej (1948-1952) 365SYLWESTER FERTACZ (Katowice)Idea s�owia�ska jako jeden z czynnik�w stalinizacji kraj�w Europy �rodkowo-Wschodniej i Po�udniowej po II wojnie �wiatowej 379PIOTR RADZIKOWSKI [Kielce)Lewica w�oska - federalizm i �ad ja�ta�sko-poczdamski .. .. 387ZYGMUNT WO�NICZKA (Katowice)Powojenna sytuacja mi�dzynarodowa w ocenie kierownictwa emigracji londy�skiej i podziemia w kraju (1946-1953) . 399W�ODZIMIERZ BAT�G (Kielce) Makkartyzm jako antyteza stalinizmu 411HENRYK OLSZEWSKI (Pozna�)Nazizm w teoretycznej refleksji minionego p�wiecza . 421W�ODZIMIERZ MALENDOWSKI (Pozna�)Czynniki destabilizuj�ce �ad mi�dzynarodowy po II wojnie �wiatowej. Pr�ba analizy polistrategicznej 431J�ZEF KUKU�KA (Warszawa)Ewolucja �adu mi�dzynarodowego w p�wieczu 1945-1995 .... 451INDEKS OS�B 487AUTORZY TOMU ..... 495Wst�pW pi��dziesi�t� rocznic� zako�czenia II wojny �wiatowej Zak�ad HistoriiPowszechnej XIX i XX wieku Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zorganizowa� dwudniow� konferencj� naukow� po�wi�con� analizie genezy wojny oraz jej przebiegu i skutk�w. Przy czym niechodzi�o tu o bezpo�rednie, dora�ne skutki lecz o d�ugofalowe zmianyw gospodarce, stosunkach spo�ecznych, polityce i mntalno�ci spo�ecze�stwjakie nast�pi�y w czasie pi��dziesi�ciu lat od zako�czenia wojny. Pa�stwa,kt�rejak Niemcy i Ja.ponia, le�a�y miwczas w gruzach i znajdowa�y si� na dnieupokorzenia podnios�y si� z ruin i ponownie zaj�y czo�owe miejsce w�r�dnarod�w �wiata. Bardzo powa�nie zmieni�a si� mntalno�� ich mieszka�c�w.Pa�stwa zwyci�skie, jak op. Zwi�zek Radziecki., nie potrafi�y wyzyska�zwyci�stwa i le�� dzi� na dnie upokorzenia i poni�enia. ZSRR rozpad� si�a powsta�e najego gruzach pa�stwa sukcesyjne nie odgrywaj� dzi� wi�kszej roliw �wiecie ani pod wzgl�dem ekonomicznym ani politycznym. Coraz wi�ksz�rol� spe�niaj� natomiast obszary do tej pory uzale�nione i kolonialne jak op.Chiny, Korea, Indie.�wiat gwa�townie si� nienia. W jakim kierunku aniony te id�? Jak� rol�odgrywa w nich wy�cig pracy, a jak� rywalizacja zbrojeniowa i ponowneprzygotowanie si� do ewentualnej wojny? Czy wojna ponownie zagra�aludzko�ci? Jak� rol� spe�niaj� dzi� w �wiecie ideologie agresywne i nacjona-listyczne?Oto pytania jakie cisn� si� na usta w toku dyskusji rozwijanych z okazjiobchod�w 50-lecia z.ko�czenia najkrwawszej wojny w dziejach ludzko�ci.Jakie do�wiadczenia wyci�gn�y narody �wiata z tego okropnego i tragicznegodo�wiadczenia? Na te i inne pytania pr�buj� odpowiedzie� autorzy prezen-towanych tu wyst�pie� konferencyjnych. Niestety nie uda�o si� zebra�wszystkich wyg�oszonych referat�w. W to miejsce pozyskano natomiast kilkareferat�w wyg�oszonych przy innych okazjach. Poniewa� znakomicie uzupe�-niaj� one nasze materia�y, za zgod� ich autor�w, w��czono je do niniejszegotomu.Pozna�, pa�dziernik 1995 r.Antoni Czubi�skiAntoni Czubi�skiPozna�WOJNY W DZIEJACH �WIATAXIX I XX WIEKU1. UWAGI WPROWADZAJ�CEWojna jest zjawiskiem niezmiernie skomplikowanym i kontrowersyjnym.Towarzyszy ona ludzko�ci od jej zarania stanowi�c najwy�szy przejawrywalizacji i walki od wa�ni plemiennych poczynaj�c poprzez wojny dynas-tyczne, religijne, rasowe, wojny o �r�d�a surowc�w i rynki zbytu towar�w,o przestrze� do �ycia, o wp�ywy i w�adz� w regionie lub skali globalnej,o panowanie w �wieciel. Pisano o wojnach prowadzonych z przyczyn bio-logicznych i etycznych, o wojnach rasowych i geopolitycznych, o wojnachzrodzonych na tle demograficznym. Od czas�w Clausewitza wojn� uznano zaprzed�u�enie polityki prowadzonej przy pomocy innych �rodk�w2. ZdaniemB. Mi�kiewicza "Wojna to zdarzenie historyczne, kt�rego tre�� wype�nia kon-flikt spo�eczny, rozstrzygany przy u�yciu takich �rodk�w przemocy jakimidysponuj� strony prowadz�ce dzia�ania zbrojne ... ." Przyczyn� wojny "mog�by� zar�wno sprzeczno�ci tkwi�ce w stosunkach gospodarczych, spo�ecznych,1 R. Aron, Paix et guerre entre 1e nation Paris, 1962; B. Chocha, J. Kaczmarek, Wojnai doktryna wojenna. Warszawa 1980; M. Hovard, Wojna w dziejach Europy, Wroc�aw, 1990;B. Mi�kiewicz, O metodyce bada� historyczno-wojskowych, Pozna�, 1961; A. Toynbee, Wojnai cywilizacja. Warszawa 1963; J. Wiatr, Socjologia wojny. Przedmiot i metoda. Studia Socjolo-giczne, nr 2/1962, s. 211-229.2 C. Clausewitz, O wojnie. Tom 1-2. Warszawa 1958. Nowe pe�ne wydanie: Carl von Clau-sewitz, O wojnie ksi�gi: I-VIII. Lublin, 1995.20Antoni Czubi�skipolitycznych jak i ideologicznych"3. Szczeg�ln� rol� w powstaniu i rozwojuwojen w czasach nowo�ytnych spe�niaj� zjawiska zwi�zane z rozwojemgospodarczym i przeludnieniem. Jak stwierdza Paul Kennedy "Ju� wcze�niejzauwa�ono, �e za wieloma wstrz�sami historycznymi - zaborcze wyprawyWiking�w, ekspansja Anglii el�bieta�skiej czy rewolucja francuska, Welt-politik Wilhelma, niepokoje gn�bi�ce dzi� Ameryk� �rodkow� i �rodkowywsch�d - kryje si� dzi� dr�cz�cy problem eksplozji demograficznej i cz�stotrudno�ci z wch�oni�ciem rosn�cej liczby energicznych m�odych m�czyzn.Niekiedy nie spe�nione oczekiwania nowej generacji dawa�y pocz�tek gwa�-tom i rewolucjom..."4O wyniku wojen decydowa�y r�ne czynniki. "Tryumf lub za�amanie si�kt�regokolwiek z wielkich mocarstw - pisze Kennedy -jest z regu�y skutkiemd�ugotrwa�ych walk toczonych przez jego si�y zbrojne, lecz jest tak�e konsek-wencj� mniej lub bardziej sprawnego wykorzystywania przez pa�stwo potenc-ja�u gospodarczego w czasie wojny w szerszej perspektywie tego, czy w dziesi�-cioleciach poprzedzaj�cych konflikt gospodarka danego kraju umacnia�a si�czy te� s�ab�a w por�wnaniu z gospodark� innych czo�owych pa�stw"5.Wojny rozwi�zywa�y wiele trudno�ci i sprzeczno�ci ale te� powodowa�y wielestrat i zniszcze�. By�y on...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]