Doliniacy-tom I, Armia Krajowa , Narodowe Siły Zbrojne i Wyklęci, Książki i artykuły
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Marian Podgóreczny
ps. ¯bik
DOLINIACY
Tom I
Za Niemnem
Ksi¹¿czyny te poœwiêcam
mej Kochanej ¯onie Ma³gorzacie
autor
Warszawa 2010
Redakcja: Ma³gorzata Teresa Podgóreczna
Opracowanie graficzne i przygotowanie do druku: Ma³gorzata Garwacka
Projekt ok³adki: Aleksandra Wiercho³a
Zdjêcia ze zbiorów archiwalnych: autora, Ryszarda Bielañskiego, Ryszarda Cel-
mera, Macieja Downara–Zapolskiego, Witolda Grzybowskiego, Dariusza Go³ê-
biowskiego, Szymona Józefa Krzyczkowskiego, Micha³a Krzywickiego, Zdzis³a-
wa Nurkiewicza, Adolfa Pilcha, Eugeniusza Wawrzyniaka, Paw³a Reisinga
Druk:
BMT ERIDIA Sp. z o.o.
tel. 022 771 98 66
¨
Copyright by Marian Podgóreczny
Sopot 2010
ISBN 978-83-930539-1-9
Wydanie okolicznoœciowe, nak³ad: 50 egzemplarzy, na zamówienie:
Rady Miejskiej w £omiankach i Burmistrza Miasta £omianki.
Spis treœci
WSTÊP..............................................................................................................5
POWIAT STO£PECKI........................................................................................8
OBWÓD „S£UP”..............................................................................................15
TRAGEDIA W NALIBOKACH.........................................................................20
PERTRAKTACJE...............................................................................................22
BY£O ICH CZTERDZIESTU CZTERECH......................................................25
ZDOBYCIE IWIEÑCA.....................................................................................29
W OSTÊPACH LEŒNYCH..................................................................................37
OPERACJA „HERMAN”....................................................................................41
NOWY KOMENDANT PODPORUCZNIK GÓRA.........................................53
MO£ODECZAÑSKI ODDZIA£ MA£EGO......................................................58
UROCZYSKO NAD JEZIOREM KROMAÑ.....................................................60
MAJOR WAC£AW OBEJMUJE DOWÓDZTWO............................................68
PROTOKÓ£ KOMISJI POLSKO–SOWIECKIEJ..............................................72
ZAPROSZENIE NA ODPRAWÊ WOJENN¥...................................................73
ZDRADZIECKA NAPAή................................................................................78
CH£OPCY Z MO£ODECZNA NIE DALI SIÊ ROZBROIÆ............................83
RELACJA KAPRALA MARATONA..................................................................86
CHOR¥¯Y NOC ATAKUJE.............................................................................88
GÓRA OBEJMUJE DOWÓDZTWO...............................................................92
NIE MO¯NA SWOICH POZOSTAWIÆ W BIEDZIE.....................................94
ZAWIESZENIE BRONI?...................................................................................97
UCIECZKI Z SOWIECKIEJ NIEWOLI..........................................................100
W SZTABIE U DUBOWA..............................................................................102
PRZEZ FRONT NA £UBIANKÊ....................................................................107
NARZUCONA WOJNA..................................................................................107
OBRONA KAMIENIA....................................................................................112
MAJOR KOTWICZ PRZYRZEKA POMOC...................................................113
PO¯EGNANIE Z PUSZCZ¥..........................................................................117
W S¥SIEDNIEJ STRA¯NICY..........................................................................123
3
MARSZ NA ZACHÓD....................................................................................127
PRZEPRAWA PRZEZ BUG............................................................................131
PRZEMARSZ PRZEZ NOWY DWÓR............................................................135
POSTÓJ W DZIEKANOWIE POLSKIM........................................................142
W PUSZCZY KAMPINOSKIEJ.......................................................................145
DOKUMENTY...............................................................................................148
4
WSTÊP
W 1831 r. kapitan Stanis³aw Paszkowski i Micha³ Gedrojæ skrzyk-
nêli miejscowych w leœne ostêpy Puszczy Nalibockiej, pod sztandar
powstañczy. Stawa³ do boju przeciw rosyjskiemu zaborcy kto ¿yw –
szlachcice i pospólstwo, pan obok ch³opa.
Z odleg³ej nowogródzkiej ziemi w pe³ni umundurowani, dobrze
uzbrojeni powstañcy poszli na pomoc szturmowanej przez wojska
genera³a Iwana Paskiewicza Warszawie, by stan¹æ, przebywszy pól
tysi¹ca wiorst, pod Modlinem. Nie zd¹¿yli na czas, Warszawa pad³a.
Ich potomkowie powtórz¹ zryw swoich dziadów w latach
II wojny œwiatowej. Pod sztandarem Armii Krajowej przejd¹ w 1944 r.
Niemen, Szczarê, Bug i Wis³ê, dotr¹ pod Warszawê i do samej War-
szawy, a kiedy ona padnie – pójd¹ walczyæ, dalej za Pilicê, na zie-
miê kieleck¹, dopóki pozostanie tam noga Niemca.
Zmienne i jak¿e tragiczne by³y losy ¿o³nierzy tego oddzia³u.
Wydawa³o siê, ¿e po kilkakroæ zadanych ciosach rozbity oddzia³ prze-
sta³ istnieæ na zawsze. A jednak po ka¿dym rozgromieniu odradza³ siê
na nowo, by natychmiast uderzyæ w nieprzyjaciela ze zdwojon¹ si³¹.
Od pocz¹tku partyzanckiej dzia³alnoœci ¿o³nierze Nalibockie-
go oddzia³u nawi¹zywali do tradycji jednostek Wojska Polskiego
stacjonuj¹cych w Nieœwie¿u, Baranowiczach i Grodnie – czuj¹c siê
ich kontynuatorami: kawalerzyœci 27 pu³ku u³anów im. Stefana Ba-
torego i 23 pu³ku u³anów grodzieñskich, zaœ piechurzy – 78 pu³ku
piechoty. Z tych jednostek wywodzili siê ich dowódcy: chor¹¿y Noc
– Zdzis³aw Nurkiewicz, porucznik Jar – Jaros³aw Gosiewski, podpo-
rucznik DŸwig – Witold Pe³czyñski.
Nazwa oddzia³u nie by³a adekwatna do stanu liczebnego tej
jednostki Armii Krajowej. W Puszczy Kampinoskiej przemianowa-
nie zgrupowania nalibockiego nawet na pu³k (Palmiry–M³ociny) nie
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]